آیا اطلاعاتی در مورد تیروئید کم کار یا همان کم کاری تیروئید دارید؟ علائم این بیماری را می‌شناسید؟ وقتی از کم کاری تیروئید صحبت می‌کنیم منظورمان حالتی بوده که در آن غده تیروئید هورمون کافی تولید نمی‌کنند. زمانی که هورمون کافی در بدن پخش نشود بسیاری از عملکردهای طبیعی و نرمال بدن مختل می‌شوند. به عنوان مثال از تنظیم انرژی بدن گرفته تا متابولیسم و خیلی چیزهای دیگر. اما این تمام ماجرا نیست و کم کاری تیروئید عوارض و علائم بسیار زیادی به همراه دارد. ما در این مطلب قصد داریم بیشتر در مورد علائم کم کاری تیروئید، راه‌کارهای درمان آن و همچنین ماهیت غده تیروئید صحبت کنیم. همراه ما باشید.
تیروئید چیست و کجا قرار دارد؟
غده تیروئید به عنوان مهم‌ترین غدد درون‌ریز بدن انسان شناخته می‌شوند که نقش بسیار حیاتی در ترشح و تنظیم هورمون‌ها دارند. این غده ظاهری پروانه‌ای شکل داشته که در جلوی گردن و اطراف نای جا خوش کرده است. یکی از مهم‌ترین وظایف این غده تنظیم متابولیسم بدن است. فرآیندی که در آن غذاهای وارد شده به بدن تبدیل به انرژی می‌شوند. انرژی که برای عملکرد طبیعی و صحیح یک بدن سالم ضروری هستند. از جمله هورمون‌هایی که این غده تولید می‌کند می‌توانیم به هورمون تیروکسین اشاره کنیم. دقت کنید که عملکرد تیروئید به وسیله غده هیپوفیز واقع در مغز کنترل و تنظیم می‌شود. در واقع غده هیپوفیز میزان کمی یا زیاد بودن هورمون‌های تیروئید را به تعادل می‌رساند.
کم کاری تیروئید یعنی چه؟
کم کاری تیروئید (hypothyroidism) بیماری بوده که به دلیل عدم تولید هورمون کافی توسط غده تیروئید ظاهر می‌شود. شرایطی که در آن متابولیسم بدن آهسته و کند می‌شود. در مقابل کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید را داریم که دقیقا برعکس بوده، یعنی زمانی که غده تیروئید بیش از اندازه نیاز هورمون تولید کرده و به سمت جریان خون ارسال می‌کند.
تیروئید کم کار یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی بوده که تیروئید را درگیر می‌کند. به علاوه اینکه یک بیماری ارثی و اکتسابی است که می‌تواند تمامی افراد را فارغ از سن و سال درگیر کند.
بد نیست بدانید زمانی که میزان هورمون تیروئید بیش از اندازه پایین باشد به این شرایط میکسدما یا همان Myxedema گفته می‌شود که یک بیماری بسیار خطرناک و جدی بوده و ممکن است عوارضی همچون دمای پایین بدن، کم خونی، نارسایی قلبی، گیجی و کما را برای فرد به همراه داشته باشد.
به طور کلی تیروئید کم کار به روش‌های متعددی قابل درمان و کنترل است. اما زمانی که شدت بیماری زیاد باشد (میکسدما) می‌تواند جان و زندگی فرد را به خطر بیندازد.
علت کم کاری تیروئید چیست؟
همان‌طور که بالاتر گفتیم کم کاری تیروئید می‌تواند تمامی افراد را فارغ از سن و سال و جنسیت درگیر کند. با این حال این بیماری در زنان بالای 60 سال بسیار رایج است. به علاوه اینکه زنانی که دوره یائسگی را پشت سر گذاشته‌اند بیشتر شانس درگیر شدن با این بیماری را دارند.
به طور کلی کم کاری تیروئید علل اولیه و ثانویه دارد. وقتی از علل اولیه و اصلی صحبت می‌کنیم منظورمان شرایطی بوده که به طور مستقیم بر روی غده تیروئید تاثیر می‌گذارند و عملکرد آن‌ها را مختل می‌کنند. اما علل ثانویه شرایطی بوده که غده هیپوفیز را درگیر می‌کند. وضعیتی که در آن این غده نمی‌تواند هورمون محرک تیروئید یا همان TSH را به تعادل برساند.
از طرفی علل اولیه بسیار شایع‌تر هستند که از این میان می‌توان به بیماری‌های خود ایمنی اشاره کرد. یکی از بیماری‌های خود ایمنی که منجر به کم کاری تیروئید می‌شود هاشیموتو بوده که یک بیماری کاملا ژنتیکی و ارثی است. بیماری که در آن سیستم ایمنی به اشتباه سلول‌های تیروئید را به عنوان مهاجم شناسایی کرده و به آن‌ها حمله می‌کند.
- التهاب تیروئید
- کمبود ید
- بیماری‌های ژنتیکی
- برداشتن بخشی از غده تیروئید
- مصرف برخی داروهای خاص
- اثر پرتو درمانی روی غده تیروئید
- و...
از دیگر علل کم کاری تیروئید هستند.
علائم و نشانه‌های تیروئید کم کار کدام‌اند؟
علائم این بیماری اغلب در گذر زمان پیشرفت می‌کنند و ممکن است سال‌ها زمان ببرد تا بیماری به سطح پیشرفته برسد. از علائم رایج این بیماری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- احساس خستگی مداوم
- بی حسی و گزگز کردن دست‌ها
- تجربه یبوست
- افزایش وزن ناخواسته و غیرقابل کنترل
- احساس درد در سرتاسر بدن که شامل ضعف عضلانی شده
- سطح کلسترول خون بالا که غیرطبیعی بوده
- احساس افسردگی
- ناتوانی در تحمل سرما
- داشتن پوست و موی خشک و زبر
- کاهش و کمرنگ شدن میل جنسی
- داشتن قاعدگی‌های مکرر و بسیار سنگین
- مشکلات یادگیری یا حافظه
- ریزش مو
- صدای خش‌دار و کلفت
- درد، حساسیت و خشکی عضلات
- کاهش سرعت ضربان قلب
- بزرگ شدن ظاهری غده تیروئید (گواتر)
- شکننده شدن ناخن‌ها
- مشاهده تغییرات فیزیکی فاحش مانند افتادگی پلک یا پف چشم و صورت
- احساس فراموشی بیشتر یا همان Brain Fog
- و...
مراجعه به پزشک و تشخیص کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید بیماری بوده که در گذر زمان پیشرفت می‌کند. همچنین هدف از متدهای درمانی موجود هم به تعادل رساندن سطح هورمونی است که اغلب به وسیله دارو درمانی ممکن می‌شود. به طور کلی اولین و مهم‌ترین کار تشخیص به موقع بیماری است. پیشنهاد ما به شما این است در صورتی که علائم بالا را تجربه می‌کنید و مدت زمان طولانی درگیر آن‌ها هستید و همچنین غده تیروئید شما از نظر ظاهری تغییر شکل داده به فوق تخصص غدد مراجعه کنید تا شرایط شما مورد بررسی قرار بگیرد. این بیماری به دو روش قابل تشخیص است. از روش‌های تشخیصی می‌توانیم به معاینه بالینی و آزمایش خون اشاره کنیم.
در معاینه بالینی پزشک سعی می‌کند علاوه بر پرس و جو در مورد علائم بیمار، خشکی پوست، عکس‌العمل‌های غیر ارادی، کند بودن ضربان قلب و ناحیه زیر گردنی را مورد بررسی قرار دهد.
آزمایش خون روشی قطعی و مطمئن برای تشخیص کم کاری تیروئید است. در آزمایش خون میزان هورمون محرک TSH اندازه‌گیری شده و با مقایسه آن با میزان طبیعی بیماری فرد تشخیص داده می‌شود.
راه‌کارهای درمان و کنترل تیروئید کم کار
نگران نباشید، کم کاری تیروئید قابل درمان و کنترل است.
این بیماری به وسیله دارو درمانی، تغییر سبک زندگی و در نهایت جراحی قابل درمان است. در دارو درمانی سعی می‌شود میزان هورمون‌ها به تعادل برسند تا بدن عملکرد طبیعی خود را حفظ کند. همچنین با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی سعی می‌شود با مصرف برخی مواد غذایی مانند تخم مرغ، گوشت، میوه و غلات به بهبودی این اختلال کمک شود.
دقت کنید که درمان باید زیر نظر متخصص و پزشک صورت بگیرد. همچنین راه‌کارهای درمانی با توجه به شرایط بیمار و شدت بیماری دنبال می‌شوند.
یکی دیگر از روش‌های درمانی جراحی است. جراحی زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که شرایط بیمار حاد باشد. به عنوان مثال زمانی که غده تیروئید بیش از اندازه بزرگ شده باشد، مشکلات غده تیروئید به بینایی فرد آسیب می‌رساند و دارو درمانی نتیجه مثبتی به همراه ندارد.
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید کم کاری تیروئید یک بیماری رایج در بین تمامی افراد است. بیماری که می‌تواند ژنتیکی باشد یا اینکه به صورت اکتسابی ظاهر شود. یکی از ابتدایی‌ترین علائم این بیماری چاقی و اضافه وزن ناخواسته و ناگهانی است. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید همین حالا سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن یک مجله پزشکی بروز دارای لیست کاملی از متخصصین معتبر بوده که راه ارتباطی با آن‌ها را در اختیارتان می‌گذارد. از دکتر گوارش گرفته تا متخصص داخلی و...
0 دیدگاه