آیا تقسیم خودروها به متعارف و غیرمتعارف دور از عدالت است؟

به گزارش خبرنگار رصد اقتصادی، اخیراً فرمول جدید بیمه‌های شخص ثالث خودرو صدای منتقدان را در آورده و عده‌ای هم در فضای مجازی و حقیقی به مزاح می‌گویند «به پورشه بزنید به پراید هرگز!» ماجرا از آنجا شروع شده است که سندیکای بیمه‌گران ایران تبصره 3 و 4 ماده 8 قانون بیمه اجباری شخص ثالث را به تمام شرکت‌های بیمه‌ای کشور ابلاغ کرد که براساس آن خودروی «دنا پلاس» به عنوان خودرو متعارف شناسایی شده و ملاک و پایه میزان پرداخت خسارت خواهد بود.

**تبصره‌ای که صدای صاحبان خودرو را درآورد

به‌عبارت ساده‌تر، قانونگذار تبصره‌ای را به قانون قبلی اضافه کرده که براساس آن خودروها به متعارف و غیرمتعارف یا لوکس تقسیم‌بندی می‌شوند. در خودروهای متعارف چندان بحثی نیست، چراکه درصورت تصادف مبالغ خسارت تا سقف تعهدات ازسوی مقصر حادثه یا بیمه وی پرداخت می‌شود، اما مساله این است که در خودروهای غیرمتعارف درصورتی‌که خودرو به‌طور کامل آسیب ببیند، معادل قیمت گران‌ترین خودروی متعارف به آن خسارت پرداخت‌شده و مقصر حادثه و شرکت بیمه تعهدی درقبال مابقی خسارت ندارند. همچنین اگر یک یا چند قطعه از خودروی غیرمتعارف در تصادفی آسیب ببیند، به‌جای آنکه معادل قیمت آن قطعه خسارت پرداخته شود، معادل قیمت قطعات خودروی متعارف خسارت پرداخت‌شده و مابقی باید از جیب مالک خودرو تامین شود.

در تبصره 3 ماده 8 قانون جدید بیمه شخص ثالث، سقف پرداخت خسارت مالی به خودروهای لوکس مشخص شده است. در این تبصره آمده است: «خسارت مالی ناشی از حوادث رانندگی صرفاً تا میزان خسارت متناظر وارد به گران‌ترین خودروی متعارف از طریق بیمه شخص ثالث یا مقصر حادثه قابل جبران خواهد بود.» به‌ عنوان مثال اگر یک پراید در تصادف با یک سواری بنز که یک میلیارد تومان ارزش دارد باعث آتش‌ سوزی و از بین رفتن کامل بنز شود با فرض مقصر شناخته شدن پراید، حداکثر خسارتی که طبق قانون، مالک بنز از مقصر حادثه یعنی راننده پراید می‌تواند مطالبه کند 320 میلیون تومان (قیمت یک دنا پلاس) خواهد بود و راننده پراید نسبت به الباقی خسارت (680 میلیون تومان) هیچ تعهدی نخواهد داشت.

تقسیم‌بندی خودروها به دو نوع متعارف و غیرمتعارف سبب شده تا صاحبان خودروهای غیرمتعارف به منتقد جدی این قانون تبدیل شوند که انصافاً هم حق دارند گلایه‌مند این قانون باشند. این تبصره در حالی ابلاغ می‌شود که بیش از نیمی از خودروهای موجود در کشور، غیرمتعارف و حداقل 500 تا 600 میلیون تومان ارزش مالی دارند؛ پس تکلیف آنها چه می‌شود؟ اگر قرار باشد خودروی «دنا پلاس» ملاک و اساس محاسبه پرداخت خسارت قرار بگیرد، افزایش سقف تعهدات پرداختی چه معنایی خواهد داشت؟ به بیان واضح‌تر این قانون یک قانون یک‌طرفه است که عدالت در آن رعایت نشده و مالکان خودروهای گران‌قیمت مجبور هستند تقاص بی‌دقتی رانندگانی را دهند که خودروهایشان جزء دسته خودروهای متعارف تعریف می‌شوند؛ بنابراین ضروری است، بازنگری جدی در این قانون صورت گیرد تا نفع تمام دارندگان خودرو در نظر گرفته شود.

**قانون‌گذاری یک‌طرفه

براساس این گزارش؛ نگاه قانون‌گذار مبتنی بر تبعیض است و شاید نیت خیر در تصمیم او نهفته شده باشد؛ مثلاً قانون‌گذار با خود فکر کرده وقتی شخصی سوار بر خودروی بنز آخرین مدل می‌شود قطعاً از شرایط مالی بسیار خوبی برخوردار است؛ لذا دلش به حال دارندگان خودروهای پراید و پژو یا به طور خودروهای ارزان‌تر و متعارف بازار سوخته و جانب آنها را گرفته است، ولی قانون باید برای همه برابر باشد و اگر برابری در قانون در نظر گرفته نشود، سنگ روی سنگ بند نمی‌شود و همان صاحبان خودروهای متعارف شاید به این امید که چه با بنز تصادف کنند و چه با دنا پلاس به یک میزان خسارت پرداخت خواهند کرد، قانون‌شکنی  و بی‌دقتی را ترجیح خواهند داد.