قیمت برنج نزولی شد | مقصر گرانی برنج کیست؟

به گزارش رصد اقتصادی: برنج یکی از کالاهای اساسی است و این کالا در سبد غذایی خانوارهای ایرانی جایگاه ویژه ای دارد؛ در روزهای اخیر قیمت برنج افزایش چشمگیری داشته است و همین موضوع باعث شده که برنج ایرانی از سبد غذایی بسیاری از خانوارهای ایرانی حذف شود و مردم روی به مصرف برنج ارزان قیمت خارجی بیاورند.
«علی اکبریان» عضو هیئت‌ مدیره انجمن برنج ایران با بیان اینکه واردات برنج باید در زمان برداشت، ممنوع شود، اظهار داشت: مقدار مصرف برنج ۸۰ میلیون ایرانی مشخص است و تولیدات نیز معلوم است و واردات، جزئی اجتناب ناپذیر در بازار است.
وی با بیان اینکه امسال از خرداد ماه بر طبل افزایش واردات و فزونی گرفتن قیمت‌ها کوبیدند، گفت: خشکسالی را نیز بهانه کردند، ولی جهاد کشاورزی اعلام کرد ۱۰ تا ۱۵ درصد خشکسالی در مزارع برنج داشتیم که در قیمت برنج تاثیر گذار نیست.
اکبریان سال‌های طلایی برنج را در سال‌های پر باران ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ عنوان و در عین حال، اظهار کرد: با وجود کرونا و بسته شدن رستوران ها و تالارها اگر ۱۵ درصد کاهش تولید داشتیم بالغ بر ۲۵ درصد هم مصرف برنج در ۱۴۰۰ کاهش یافت.
وی تصریح کرد: جوی را ایجاد کردند که برنج در حالت عادی افزایش قیمت پیدا کرد و عده‌ای از این مسئله سود بردند.
اکبریان گفت: ما دو نوع برنج ایرانی داریم یکی کیفی و دیگری پر محصول است که اولی در خردادماه تا قیمت ۴۳ هزار تومان در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسید و برنج پر محصول ۲۵ هزار تومان فروخته می‌شد که افزایش بسیار بالا پیدا کرد.
وی ادامه داد: در ۱۵ روز قبل بازار به طور کلی خوابیده است و برنج در مازندران و گیلان ۱۰ تا ۱۵ درصد افت قیمت داشته و عنبر بوی خوزستان نیز هنوز برداشت نشده است.
اکبریان با اشاره به افت قیمت‌ها در بازار اظهار کرد: برنج هاشمی تا ۲۰ روز قبل، ۴۲ هزار تومان به فروش می‌رسید؛ البته این قیمت در مرکز گیلان است، ولی همان برنج امروز در بازار با افت قیمت رو به رو شده است.
عضو هیئت مدیره انجمن برنج ایران با اعتقاد بر اینکه افزایش قیمت‌ها بر اثر هجمه رسانه‌ای بوده است، گفت: تمام مشکلات توسط سازمان برنج کشور حل می‌شود؛ البته اگر چنین سازمانی تشکیل شود!

چه کسی مقصر گرانی برنج است؟

همچنین، «مسیح کشاورز» دبیر انجمن واردکنندگان برنج با بیان اینکه درباره قیمت هر روز در رسانه‌ها به مسئله برنج پرداخته است، اظهار کرد: بنده به بخشی از سخنان مهمان دیگر برنامه انتقاد دارم، چون برخی از توزیع کنندگان یا وارد کنندگان، خود تولید کننده برنج هستند.
وی با بیان اینکه برنج یا توسط کشاورز گران اعلام می‌شود که ناشی از قیمت تمام شده‌ی صعودی است و یا اینکه برنج با گران فروشی در بازار رو به رو است، گفت: گران فروشی توسط واسطه‌های برنج ایرانی و خارجی اتفاق می‌افتد.
کشاورز در خصوص لزوم نظارت بر بازار و گران فروشی‌ها اظهار کرد: بار‌ها خدمت وزیر اعلام کرده ایم که به طور متوسط ماهی ۱۰۰ تن برنج با ارز نیمایی وارد کردیم و تاکید داشتیم که از ناحیه افزایش بی رویه واردات برنج هیچ تهدیدی وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: از طرفی با این قیمت‌ها، باید توجه می‌داشتیم که هیچ ذخیره‌ای نخواهیم داشت تا برنج برای دوره مصرف دپو شود.
کشاورز افزود: قیمت برنج خارجی بسیار به برنج پر محصول ایرانی نزدیک بوده و فاصله‌ای اندک هم با برنج‌های برداشت آخرِ دوره دارد که خود به عنوان یک فرصت تلقی می‌شود و موجب رقابت می‌شود.

نگاهی به قیمت برنج

طبق آخرین گزارش مرکز آمار ایران مربوط به دوره تا پایان مرداد ماه امسال قیمت هر کیلو برنج ایرانی حداقل ۳۴ هزار تومان و حداکثر ۴۶ هزار تومان بوده است. متوسط قیمت آن نیز به کیلویی ۳۸ هزار تومان رسیده که این نرخ در مرداد ماه امسال نسبت به مرداد ماه سال گذشته حدود ۴۳ درصد و نسبت به تیر ماه امسال بیش از سه درصد افزایش داشته است.
با این حال در شهریور ماه امسال هم روند صعودی قیمت برنج ادامه داشته و طبق گزارش روزنامه خراسان قیمت هر کیلو برنج ایرانی از ۵۰ هزار تومان عبور کرده است. قیمت برنج خارجی نیز توسط مرکز آمار ایران مربوط به دوره مرداد ماه امسال هر کیلو به طور متوسط ۲۵ هزار تومان اعلام شده است. این نرخ نیز در مرداد ماه امسال نسبت به مرداد ماه پارسال حدود ۳۹ درصد افزایش یافته است.
در این شرایط که قیمت برنج روند صعودی عجیبی به خود گرفته شرکت بازرگانی دولتی از توزیع یارانه برای این بخش خبر داده است. شرکت بازرگانی دولتی ایران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرده تولید برنج  ۱۸درصد به دلیل خشکسالی کاهش یافته است و به همین منظور توزیع برنج دولتی با قیمت مصوب ۱۸۵۰۰ تومانی ادامه دارد. با این حال هنوز زمان توزیع و مکان‌هایی که این برنج زیر قیمت بازار عرضه خواهد شد اعلام نشده است. آیا دولت راهکار مشکلات را توزیع رانت به اسم حمایت از مردم می‌داند؟ هنوز به صورت کامل اعلام نشده که این برنج‌ها به دست چه کسانی و چگونه می‌رسد؟ آیا توزیع رانت این بار توسط برنج اتفاق می‌افتد؟
انواع دیگر برنج معطر ایرانی از ۲۵.۵۰۰ تومان در فروردین، به ۲۸.۹۰۰ تومان در مرداد ماه و ۳۲ هزار تومان در شهریورماه رسیده‌اند. هم‌اکنون ارزان‌ترین برنج ایرانی یعنی نیم‌دانه پرمحصول در میادین میوه‌وتره‌بار ۲۳ هزار تومان قیمت خورده و عملا در به‌صرفه‌ترین مراکز خرید نیز شهروندان هیچ برنجی با قیمت کمتر از ۲۳ هزار تومان پیدا نمی‌کنند.
اعلام خبر کاهش بیش از ۱۸ درصدی تولید و برداشت برنج به‌دلیل خشکسالی و کم‌بارشی امسال، با ایجاد جو روانی در بازار برنج، قیمت این محصول را در یک‌ ماه اخیر به‌شدت بالا برده است. شرکت بازرگانی دولتی در هفته‌های اخیر برای جلوگیری از رشد بیشتر قیمت‌ها، بیش از ۱۰۰ هزار تن برنج وارداتی را از محل ذخایر استراتژیک در بازار توزیع و اعلام کرده است‌ توزیع برنج از محل ذخایر را تا ایجاد تعادل در بازار ادامه خواهد داد؛ اقدامی که نه‌تنها تأثیر کاهشی بر قیمت‌ها در بازار برنج نداشته بلکه با توجه به ممنوعیت دوره‌ای واردات، مورد انتقاد شدید واردکنندگان قرار گرفته است.
2‌ ماه از آغاز فصل برداشت برنج می‌گذرد و براساس تصمیم دولت برای حمایت از تولیدکنندگان، واردات برنج از آغاز فصل برداشت یعنی مرداد ماه تا پایان آبان‌ ماه ممنوع است. این ممنوعیت، روند کند واردات برنج را نیز که از ابتدای امسال جریان داشت، به کلی متوقف و بازار برنج را با مشکلات بیشتری مواجه کرده است. کل واردات برنج امسال ۲۵۰ هزار تن بوده و ۷۰ هزار تن برنج خارجی نیز به‌دلیل همزمان‌شدن با فصل ممنوعیت واردات در بنادر رسوب کرده است. واردات برنج در امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته نصف شده، درحالی‌که کل واردات سال‌ ۹۹ نیز در مقایسه با سال‌ ۹۸ کاهش ۵۰ درصدی داشت.