جایگاه ایران در مسیر اقتصاد جهانی

فاطمه باقری سردبیر پایگاه خبری رصداقتصادی و ماهنامه رصد بین الملل، اقتصاد جهانی به نظام اقتصادی کل کشورها گفته می‌شود و شامل کلیه فعالیت‌های اقتصادی در داخل و بین دولت ها و ملت ها است، از جمله: تولید، مصرف، مدیریت اقتصادی، مبادله ارزش‌های مالی و تجارت کالا و خدمات ... می شود. کشورها با مبادلات تجاری- اقتصادی که با یکدیگر دارند جایگاه اقتصادی خود را تعیین می کنند که این مولفه تاثیر مستقیمی از اقتصاد کلان(داخلی) کشورها می گیرد.

از جمله مولفه های اقتصاد کلان که موجب تغییر در تراز روابط اقتصادی یک کشور می شود؛ تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ سود بانکی و تراز تجاری و شاخص محیط کسب و کار... کشورها را می شود نام برد.

تولید ناخالص داخلی و نرخ تورم از مولفه های مهم اقتصادی کشورها است که در روابط اقتصادی آن ها تاثیر زیادی دارد. با افزایش تولید ناخالص داخلی کشورهای می توانند در سیکل قدرت اقتصاد جهانی قرار بگیرند و تراز صادرات خود را با توجه به مزیت نسبی خود افزایش دهند. این روابط اقتصادی منوط به روابط شفاف، توسعه یافته و تسهیل شده میان کشورهاست.

عامل دیگری که در توسعه اقتصادی یک کشور اهمیت فراوانی دارد، نرخ تورم است که نشان دهنده میزان قدرت خرید مردم، توانایی کارآفرینی، سرمایه گذاری داخلی و خارجی، ارزش پول داخلی است که با توجه به تورم 52.2 در ایران سال 2022 (با استناد از رده بندی سایت تردینگ اکونومیک) موجب کاهش ارزش پول داخلی شده که در میزان سرمایه گذاری اقتصادی، اعتبار اقتصادی... تاثیر مستقیم داشته و میزان مبادلات تجاری ایران را کاهش داده است.

 از مهم ترین عواملی که اقتصاد ایران را در بخش داخلی و خارجی شدیدا تحت تاثیر قرار داده است، تحریم های اقتصادی-سیاسی از سوی جوامع بین المللی است. تحریم ها موجب محدودیت روابط در تمام ابعاد شده و این محدودیت ها مزیت نسبی ایران در اقتصاد را تحت تاثیر قرار داده است. کشورها برای حضور در اقتصاد جهانی نیازمند روابط گسترده اقتصادی- سیاسی هستند که در سایه این روابط قدرت چانه زنی خود را افزایش دهند. 

کشورها برای به دست آوردن قدرت چانه زنی نیازمند مزیت نسبی در اقتصاد جهانی دارند؛ ایران با توجه به جایگاه ویژه ای که از نظر ژئوپولیتیکی، منابع طبیعی، معادن و... دارد باید برای خود جایگاه ویژه ای را تعریف کند که در سایه آن و با توجه به نیاز کشورها بتواند نظر مثبت کشورها را معطوف به مزیت نسبی خود کند. بهبود اقتصادی کشورها باعث رشد اقتصادی و توسعه کشور می شود. اقتصاد قوی و کارآمد موجب جلب اعتماد مصرف کنندگان و سرمایه گذاران خواهد شد. این امر نقطه ی قوتی در قدرت اقتصادی محسوب می گردد.