نقش اقتصادی تولید برنج در ایران و جهان

برنج و کشت آن یکی از مهم ترین شاخصه های کشاورزی در ایران و جهان می‌باشد. منبع غذایی اصلی برای تعداد بسیاری از افراد بوده و به همین علت در اقتصاد کشورها نیز تاثیرگذار می‌باشد. صادرات و واردات برنج می‌تواند بر بالا رفتن کیفیت غذایی مردم و همچنین رونق اقتصادی تاثیر بسزایی داشته باشد. هر چند در سال های اخیر واردات برنج خارجی در ایران بسیار بیشتر از صادرات آن بوده است. این امر موجب شده تا قیمت برنج ایرانی افت بسیاری داشته و کشاورزان نیز دلسرد شوند. به طور کل واردات بیش از اندازه در محصولات مهمی همچون برنج و غلات، به طور مخصوص با ارز نیمایی موجب پسرفت بسیاری در اقتصاد کشور خواهد بود.

درسال های اخیر و پس از جنگ اکراین و روسیه، در بسیاری از کشورها تولید داخلی جایگزین واردات مواد غذایی شده است. و به نظر کارشناسان تا چند سال آینده بیش از پیش تولیدات داخلی در جهان فراگیر خواهد شد. اما در این بین واردات برنج در ایران بسیار بیشتر و حتی دو برابری شده است. کشاورزان کیسه های برنج بسیاری را بدون خریدار در انبار های خود نگه داشته‌اند. زیرا قیمت برنج های خارجی بسیار پایین‌تر از برنج اصیل ایرانی بوده و جذب خریدار بیشتری دارند. که البته این پایین بودن قیمت نشان از کیفیت پایین‌تر این نوع از برنج‌ها خواهد داشت.

تفاوت در برنج ایرانی و برنج خارجی

تفاوت برنج ایرانی و برنج خارجی در ظاهر دانه‌ها، قد و عطر به طور کامل مشهود می‌باشد. کیفیت پخت نیز در برنج های محلی به طور ویژه بالاتر از برنج های خارجی خواهد بود. عطر و بوی انواع برنج ایرانی هر کسی را جذب خود کرده و طعم بسیار دلچسبی نیز دارند. برنج محلی همچون برنج طارم و یا برنج هاشمی تا چندین ساعت پس از پخت نیز کیفیت اولیه خود را حفظ کرده و طعم اصلی را از دست نخواهند داد. ارزش غذایی بسیار بالای برنج ایرانی موجب شده تا برای افراد در تمام رده های سنی و رژیم های غذایی قابل مصرف باشد.

یکی از مفید ترین های برنج ایرانی، برنج هاشمی می‌باشد. برنج هاشمی بسیار خوش‌پخت و مجلسی است و از عطر بوی مطبوعی برخوردار است. برنج هاشمی دانه‌های بلند و رنگ کرم دارد. هنگام کشت این برنج در شالیزار سم‌زدایی کمتری نسبت به سایر برنج‌های موجود صورت می‌گیرد و آفت‌هایی مثل کرم ساقه خوار (به دلیل داشتن ساقه باریک) کمتر به سراغ ساقه برنج هاشمی می‌رود و این موضوع باعث می‌شود تا برنج هاشمی از این نوع آفات مصونیت بیشتری داشته باشد.

خرید برنج ایرانی و برنج خارجی

برنج محلی هضم بسیار خوبی داشته که برای یکی از مهم ترین غلات مصرفی روزمره ویژگی مهمی خواهد بود. قیمت برنج ایرانی با توجه به مرغوبیت بسیاری که داشته به نسبت نمونه های خارجی بیشتر می‌باشد. هر چند در انواع برنج پرمحصول ایرانی می‌توان انتخاب های بسیاری با قیمت های مناسب نیز داشت. برنج ندا، شیرودی و یا برنج فجر از انواع برنج پر محصول ایرانی می‌باشند.

و اما برنج خارجی ظاهر و قد دانه‌های بسیار خوبی دارد اما به هیچ عنوان عطر و بوی برنج ایرانی را نخواهد داشت. همچنین طعم برنج خارجی با ذائقه ما هماهنگی کمتری دارد. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که مزارع کشت برنج خارجی بهداشتی نبوده و از آب فاضلاب در شرایط نامناسب برای کشت محصولات استفاده می‌شود. در نهایت کیفیت پخت برنج خارجی در مقایسه با برنج محلی شمالی در رده بندی بسیار پایین تری قرار خواهد گرفت. اما قیمت برنج خارجی و وارداتی پایین تر از برنج ایرانی بوده که همین امر موجب افزایش خرید آن در ایران شده است.

تاثیرات واردات در اشتغال زایی

واردات برنج در سال گذشته به بیش از دو برابری رسیده و در نتیجه در تمامی فروشگاه های بزرگ و کوچک قابل خریداری می‌باشند. حتی در بسیاری از مغازه های مازندران و گیلان که یکی از شغل های اصلی مردم کشت برنج می‌باشد، برنج خارجی قابل مشاهده می‌باشد. در نتیجه قیمت کم و پایین‌تر انواع برنج خارجی هر خریداری را وسوسه خواهد کرد. کشاورزان به مرور انگیزه خود را برای کشت و برداشت برنج ایرانی از دست داده و هزاران شغل نیز از ابتدای زنجیره تا به آخر از بین خواهند رفت. کشاورزی که از فروش سال قبل برنج خود سودی نداشته باشد؛ در سال جدید نیز نقدینگی برای کشت برنج نخواهد داشت. هزینه‌ای برای کود کشاورزی و یا استخدام زارع نخواهد کرد و در نتیجه برنجی برای ارسال به شالیکاری نیز نخواهد داشت. در نهایت نیز مجبور به فروش قیمت پایین برنج سال قبل خود به دلالان سودجو می‌باشد.

و اما درصد بسیاری بر این باورند این رکود اقتصادی فقط برای کشاورزان خواهد بود. این فرضیه به طور کامل اشتباه بوده و در نهایت به تمامی اقشار جامعه فشار خواهد آورد. این کاهش تولید برنج ایرانی در صنعت کشاورزی در سطح روستاهای شمالی اشتغال زایی را به طور کامل حذف خواهد کرد. و در نهایت نیروی کار مجبور به مهاجرت از مناطق روستایی خواهد شد. علاوه بر تاثیرات داخلی بر اقتصاد کشور های همسایه و خریدار برنج ایرانی نیز تاثیر خواهد گذاشت. ایران به عنوان یکی از تولید کنندگان برنج در بازار جهانی تاثیر مستقیمی بر روی تقاضا و قیمت خرید برنج در تمام دنیا خواهد داشت.

روند قیمت برنج در سال های اخیر (منبع: اکو ایران)

صادرات و واردات برنج چه تاثیری بر روی اقتصاد جهانی دارند

کمترین میزان مصرف برنج در سال 1372 و بیشترین مقدار آن در سال 1393 بوده است. و این اتفاق ناشی از بیشتر شدن مصرف برنج در طی سالیان گذشته بوده است. همچنین کمترین میزان تولید برنج در سال 1379 و بیشترین مقدار تولید نیز در سال 1382 می‌باشد. در واقع نرخ تولید به هیچ عنوان ثابت نبوده و بالا و پایین بسیاری در طی این چند سال داشته است. صادرات برنج ایرانی در سال 1390 به بیشترین مقدار خود رسیده بوده است. و پس از تنها یک سال در سال 1391 بیشترین میزان واردت برنج خارجی را شاهد بوده‌ایم. و تا به امروز این مقدار روند صعودی خود را حفظ کرده است. به طوریکه در سال های اخیر صادرات برنج در کنار واردات هیچ مقداری نداشته و عملا صفر می‌باشد. سیاست های دولتی و حمایت از واردات بیشترین تاثیر را در این روند داشته است.

یکی از مهم ترین دلایل واردات برنج، کنترل قیمت برنج داخلی و جلوگیری از گران شدن بیش از حد آن بوده است. وارد کنندگان برنج بر این باورند که برنج خارجی به صورت 40 درصد از برنج کشور را در بر گرفته است. هر چند کارشناسان این درصد را نزدیک به 80 دانسته و به طور کل مخالف می‌باشند. برنج یکی از مهم ترین مواد غذایی مصرف شده در تعداد بالایی از کشورها و به طور مخصوص خاورمیانه می‌باشد. در نتیجه اقتصاد کشورهای خاورمیانه با قیمت انواع برنج درگیر خواهد بود. روند کاهشی و یا افزایشی غلات و برنج می‌تواند در جامعه جهانی نیز تاثیر مستقیم خود را باقی بگذارد.

تاثیرات زیست محیطی در واردات برنج خارجی

واردات بیش از حد برنج خارجی در سراسر دنیا موجب شده تا برخی از مناطق خاص به کشت بیش از اندازه برنج نامرغوب روی بیاورند. کشت برنج در سیستم های آبی و منابع آبی هر کشوری اثرگذار می‌باشد. مصرف بالای آب در کشت برنج، استفاده از آب های ناسالم و غیر بهداشتی، ورود غیرمجاز سموم و کود کشاورزی به آب های مصرفی، همگی اثرات مخرب خود را به طبیعت و زیستگاه جانواران بسیاری وارد خواهند نمود. تنها راه حل کشت و برداشت محصولات کشاورزی به صورت قانونی، به اندازه و دوستانه با طبیعت خواهد بود. مجموعه غذایی کاویش فود یکی از فروشگاه های خرید برنج ایرانی در کشور می‌باشد. این فروشگاه از ابتدا تا به انتهای روند کشت و برداشت برنج را انجام خواهد داد. در نتیجه محصول نهایی علاوه بر مرغوبیت، از بهداشت بالایی برخوردار بوده و کمترین میزان ضرر را به محیط زیست وارد خواهد نمود.

خرید برنج مجلسی ایرانی