استفاده از "سرباره فولاد" در پروژه‌های راهسازی قانونی شدودرلیست فهرست بهاقرارگرفت

 به گزارش رصد اقتصادی ، یکی ازمعضلات ومشکلات شرکت های فولادسازطی سال های گذشته انباشت سرباره‌ها در مجاورت کارخانه‌های تولید فولاد بوده است که حجم این سرباره هاتاکنون ازمرز 50 میلیون تن فراتر رفته است و سالانه در حدود 5/2 میلیون تن بر آن افزوده می‌شود.

لذا باتوجه به درخواست شرکت های فولادسازازشرکت ملی فولادایران ؛برای تهیه وپیشنهاد راهکارمناسب برای حل این معضل؛یک کارگروه تخصصی وفنی دراین شرکت تشکیل وپس ازبررسی های همه جانبه مقررگردید بااستفاده ازبودجه ماده 17سازمان ایمیدرو؛همکاری مشترکی با مرکزتحقیقات راه؛مسکن وشهرسازی برای استفاده بهینه ازاین سرباره هاودرنهایت حل مشکلات زیست محیطی آغازشد.

در کشورهای توسعه یافته به پشتوانه ضوابط و قوانین موجود، تقریباً تمام سرباره‌های فولاد تولیدی، در فعالیت‌های عمرانی نظیر مهندسی راه و راه‌آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در کشورمان علی‌رغم مطالعات و پژوهش‌های متعدد انجام شده پیرامون موضوع، به دلیل عدم ارائه ضوابط و معیارهای لازم برای کنترل کیفیت، طراحی و اجرا با این مصالح؛ همچنین خلاء بستر قانونی مطابق نظام فنی و اجرایی کشور و عدم درج ردیف مربوط به استفاده از مصالح سرباره‌ای در فهرست بها پایه رشته راه، استفاده از این مصالح در پروژه‌های عمرانی کشور، عملیاتی نشده است.

انباشت و دفن این مصالح ضمن ایجاد مشکلات زیست‌محیطی، منجر به برداشت از منابع شن و ماسه طبیعی و تخریب محیط‌ زیست می‌شود. بازیافت و استفاده از سرباره فولاد ضمن ایجاد ارزش افزوده برای صنایع فولادسازی و ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی، می‌تواند باعث افزایش عمر مفید زیرساخت‌های حمل و نقل شود.

درگزارش خبرنگارماآمده است؛مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به استناد نتایج مطالعات و تحقیقات انجام شده در مرکز و تعدادی از دانشگاه‌های کشور و با آسیب‌شناسی علل عدم عملیاتی شدن کاربرد مصالح سرباره فولاد در پروژه‌های عمرانی، در تعامل با مجموعه‌های تولید فولاد در کشور از جمله، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و شرکت ملی فولاد ایران، اقدام به تدوین "راهنمای استفاده از سرباره‌های آهن و فولاد در لایه‌های اساس و زیر اساس راه" نموده است.

 در این راهنما ضمن ارائه مشخصات فنی و ویژگی‌های انواع مصالح سرباره فولاد و آهن، معیارهای پذیرش، آزمون‌های کنترل کیفیت و ملاحظات لازم برای طراحی و اجرا با مصالح سرباره فولاد به عنوان لایه اساس و زیر اساس در پروژه‌های راهسازی ارائه شده است. طبق اطلاع، مراحل بررسی و انتشار راهنما، توسط امور نظام فنی و اجرایی مشاورین و پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه کشور در حال پیگیری می‌باشد.

با تدوین راهنما، جلسات فنی و کارشناسی به منظور درج ردیف استفاده از مصالح سرباره فولاد در فهرست بهاء راه، راه‌آهن و باند فرودگاه، با هدف عملیاتی شدن کاربرد سرباره‌های فولاد در پروژه‌های راهسازی، پیگیری شد. در ادامه و با بررسی‌ها و مذاکرات فنی و کارشناسی با اعضای کمیته راهبردی نشریه 101، جامعه مهندسی، تولیدکنندگان فولاد و صاحبنظران امور نظام فنی و اجرایی، برای نخستین بار ردیف‌های مربوط به تهیه و استفاده از مصالح سرباره فولاد به عنوان مصالح زیراساس و اساس راه، در فهرست بهاء واحد پایه رشته راه، راه آهن و باند فرودگاه سال ۱۴۰۱ در فوصول 14 و 20 تعریف شده است

به دنبال تدوین «راهنمای استفاده از سرباره‌های آهن و فولاد در لایه‌های اساس و زیر اساس راه»، زمینه قانونی لازم برای استفاده از مصالح سرباره فولاد به عنوان اساس و زیراساس در پروژه‌های راهسازی ‌فراهم شد.

با همکاری‌های به عمل آمده از سوی بخش‌های قیر آسفالت و ژئوتکنیک و زیرساخت مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و تعریف ردیف مربوط در فهرست بهاء واحد پایه رشته راه، راه‌آهن و باند فرودگاه سال 1401، زمینه قانونی لازم برای استفاده از مصالح سرباره فولاد به عنوان اساس و زیراساس در پروژه‌های راهسازی فراهم شده است.

تعریف ردیف فهرست بها، برای اولین بار در فهرست بهاء سال 1401 صورت گرفته است که تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر تسهیل استفاده از مصالح سرباره فولاد در پروژه‌های راهسازی خواهد داشت.

براساس الزامات ارائه شده در فصل چهاردهم، استفاده از مصالح سرباره فولاد به عنوان اساس و زیراساس راه باید مطابق مشخصات خصوصی پیمان بوده و در ردیف‌های 142201 تا 142203 و 142301 تا 142303 از فصل چهاردهم به ترتیب استفاده از مصالح زیراساس و اساس سرباره‌ای مورد اشاره قرار گرفته است.  

در فهرست بهاء 1401 با هدف ترویج و تسهیل استفاده از مصالح سرباره‌ای محدودیتی از بابت فاصله حمل این مصالح در نظر گرفته نشده است و فاصله حمل می‌تواند براساس گزارش فنی و اقتصادی توجیهی مشاور تعیین شود.