منطقه ویژه اقتصادی سرخس دروازه استراتژیک ترانزیت شرق به غرب

به گزارش رصد اقتصادی، منطقه ویژه اقتصادی سرخس به عنوان دروازه ورودی کشور به آسیای میانه و محل ترانزیت کالا از روسیه، چین و هند به اروپاست که در نیمه نخست سال جاری افزایش ۱۰ برابری ورودی و خروجی کالا نسبت به مدت مشابه سال قبل را به دنبال داشته است. این منطقه تحت نظارت آستان قدس رضوی می باشد که قرار شده با همکاری صد درصدی دولت سیزدهم بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان به توسعه زیرساخت‌های مناسب تولید و لجستیک آن تا پایان فصل بهار سال آینده اختصاص داده شود.

منطقه ویژه اقتصادی سرخس یکی از ۳۴ مناطق ویژه اقتصادی ایران است که در استان خراسان رضوی قرار دارد. تمرکز اصلی در این مناطق بر ساده‌سازی فرآیندهای تجاری است، به همین دلیل در این مناطق قوانین مبادلاتی آزادانه‌تر، معافیت‌های گوناگون در تعرفه‌ها و عوارض گمرکی و تشریفات ارزی ساده‌تری نسبت به سرزمین اصلی حاکم است.

نگاه مدیران منطقه ویژه اقتصادی سرخس برای شکل‌گیری هم‌افزایی هم سبب شده که در زمینه ترانزیت افزایش ۱۰ برابری را در فعال شدن کریدورهای ترانزیتی از مسیر ایران شاهد باشیم و این گونه که از فعالیت‌های این منطقه مشخص است، در آینده منطقه ویژه به مرکز ثقل مناسبات و تبادلات ترانزیتی فرامنطقه ای به خصوص با چین و مجموعه کشورهای آسیای مرکزی تبدیل می شود.

آمار ورودی‌ها و خروجی‌ها در شش ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش ۱۰ برابری داشته است که نمایانگر موفقیت سیاست‌های دولت سیزدهم به سمت شرق است و سیاست دیگری که آستان قدس رضوی در توسعه زیرساخت‌ها به کار برده در این جهش تأثیرگذار است.

رئیس هیئت مدیره منطقه ویژه اقتصادی سرخس درباره تاثیر تحریم‌ها بر میزان افزایش ترانزیت و فعالیت‌های منطقه ویژه اقتصادی سرخس، می‌گوید: «در حال حاضر تحریم بر روی فعالیت‌های ما هیچگونه تاثیری ندارد. چرا که ما کاملا براساس توانمندی خودمان نسبت به رقبا و شرکای بین‌المللی که داریم، فعالیت خود را انجام می‌دهیم. همانطور که گفته شد طرف ما، کشورهای چین، روسیه، هند و کشورهای حوزه CIS هستند که تحریم‌های موجود را به رسمیت نمی‌شناسند و به همین دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکایی بر روی فعالیت ما تاثیرگذار نیست.»

ساخت سایت کانتینری و مجاور سازی خطوط ریلی نرمال و عریض و همچنین ایجاد بسترهای توسعه ای تا پایان سال جاری و تکمیل زیرساختهای مورد نیاز، این منطقه ویژه به مرکز ثقل تجارت فرامنطقه ای تبدیل می شود.

در حال حاضر به صورت صد درصدی دولت سیزدهم همکاری های لازم را با منطقه ویژه اقتصادی سرخس را انجام می‌دهد و آستان قدس هم کلیه ظرفیت خود را برای فعال شدن سرخس به کار گرفته که ماحصل آن در آمار و ارقام کاملا مشخص است. آمار ۲.۵ برابری ترانزیت ریلی، ۱۰ برابری در ترانزیت کامیون و جاده‌ای نمایانگر موفقیت در این موارد است.

کشورهای مستقل مشترک المنافع شامل برخی از جمهوری‌های مستقل اتحاد جماهیر شوروی سابق است که در یک پیمان همکاری امنیتی و اقتصادی تشکیل شده اند و در حال حاضر جمهوریهای آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، بلاروس، تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان و مولداوی عضو این اتحادیه هستند و ترکمنستان از سال ۲۰۰۵ میلادی به عنوان عضو همکار با کشورهای مستقل مشترک المنافع مشارکت دارد.

در همین راستا، شرکت کیمیا سولفور ترکیه که در ۱۳ کشور جهان نمایندگی و کارخانه دارد، به تازگی کارخانه مرتبط با صنایع گوگرد خود در کشور تانزانیا را تعطیل کرده و با سرمایه‌گذاری سه میلیون یورویی در این منطقه ویژه اقتصادی در شمال شرق خراسان رضوی برای فرآوری گوگرد، در حال انتقال تجهیزات آن به سرخس خراسان رضوی است.

در حال حاضر فاز نخست احداث کارخانه توسط شرکت ترکیه ای آغاز شده و قرار است این شرکت با واردات سالانه یک میلیون تن گوگرد از کشورهای مستقل مشترک المنافع به سرخس و تولید کودشیمایی در منطقه ویژه سرخس، محصول نهایی را به کشورهایی مانند هند صادر کند. هم اینک شش کارخانه تولید کود شیمیایی و فرآوری گوگرد در این منطقه ویژه در حال احداث است و مطابق برنامه ریزی صورت گرفته ابتدای سال آینده فاز نخست کارخانه ترک ها در سرخس به بهره برداری می رسد.

لازم به ذکر است، قوانین کلی منطقه ویژه اقتصادی سرخس، ذیل دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه است. البته با توجه به مالکیت صد در صدی آستان قدس، سایر قوانین از جمله واگذاری و ارائه خدمات را زیر نظر هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت است.