چرایی پذیرش و عرضه شستا در بازار سرمایه

بدیهی است که این بنگاه بزرگ اقتصادی که در گروه هلدینگهای چند رشته‌ای و با نماد "شستا" پذیرش‌شده با سرمایه اسمی 80 هزار میلیارد ریالی قدمتی 33 ساله دارد. قریب 44 هزار نفر در این گروه بزرگ در قالب 187 شرکت مدیریتی مشغول به کار هستند. شستا یکی از شرکت‌های بزرگ دولتی می‌باشد که در صنایع، شرکت‌ها و محصولات متنوعی حاضر است؛ از قیر گرفته تا سیم‌کارت تلفن همراه و از شیر تا یخچال‌سازی. دامنه بنگاه‌داری این شرکت به‌قدری وسیع می‌باشد که عرضه سهام آن در بورس می‌تواند روزنه امیدی به‌منظور خروج سازمان تأمین اجتماعی به‌عنوان یک‌نهاد دولتی از امور تصدی‌گری و برگشت به نقش حاکمیتی خود باشد.

شستا به‌عنوان یک شرکت دولتی با مجموعه گسترده و پر تعدادی از صنایع، شرکت‌ها و محصولات در دوره فعالیتش به بنگاه‌داری دولتی دامن زده که عرضه آن در بورس می‌تواند علاوه بر صعود شفافیت در عملکرد این شرکت، به ارتقای بهره‌وری و سودآوری آن به انجام رسد و سازمان تأمین اجتماعی را از نقش بنگاه‌دار بزرگی که مدیریت شرکت‌ها متنوعی را عهده‌دار است، به ناظری که در راستای ارتقای سطح رفاه بیمه‌شدگان و بازنشستگان تلاش می‌کند، تغییری انجام دهد. شرکتی که قبل از این بارها به‌ علت پاداش‌های بعضاً نامتعارف مدیران، انتصابات و نیز دو تجربه تحقیق و تفحص به‌وسیله مجلس خبرساز شده بود.

پذیرش و عرضه سهام شرکت‌های متعلق به شستا در دوره مدیریت جدید با شتاب بیشتری تداوم یافت. هلدینگ صدر تأمین و صبا تأمین ازجمله شرکت‌های بزرگ زیرمجموعه شستا در طول یک سال گذشته در بازار سرمایه عرضه‌شده‌اند حسب اظهارات دکتر رضوانی فر این روند در سال جاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری سیمان تأمین، ذغال سنگ پرورده طبس، تأمین سرمایه امین، ملارد شیر، لطیف، چوب و خزر کاسپین و همچنین صنایع عمومی تأمین در بازار عرضه خواهند شد.

شستا متشکل از ۹ هلدینگ بزرگ شامل «سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین»، «سرمایه‌گذاری دارویی تأمین»، «سرمایه‌گذاری سیمان تأمین»، «سرمایه‌گذاری صدر تأمین»، «سرمایه‌گذاری صبا تأمین»، «سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تأمین»، «رایتل»، «سرمایه‌گذاری توسعه انرژی تأمین» و «کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران» است. چنانچه قول‌های دکتر رضوانی فر برای تداوم عرضه شرکت‌ها در بازار به مرحله اجرا برسد در پایان سال تنها رایتل در بورس نخواهد بود. با این وصف فضای ابهام‌آلود گذشته دیگر در خصوص دارایی‌های متعلق به بزرگ‌ترین هلدینگ اقتصادی کشور کنار خواهد رفت و همگان به اطلاعات این شرکت‌ها دسترسی خواهند داشت علاوه بر این می‌توانند با خرید سهام آنان و حضور در مجامع در عملکرد شرکت‌ها نقش داشته باشند.

پذیرش و در ادامه عرضه سهام شستا از چند نظر دارای اهمیت است؛ نخست تحقق وعده رئیس‌جمهوری در رقابت‌های دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری مبنی بر واگذاری تصدی‌گری دولتی است هرچند هنوز مسئله واگذاری مدیریت بنگاه‌های دولتی و وابسته به دولت محقق نشده است و واگذاری بخشی از سهام شستا می‌تواند کارنامه دولت را در این بخش پر کند. در همین حال با عرضه اولیه شستا راه شفاف‌سازی و نظارت عمومی بر این مهم‌ترین دارایی شاغلان و بازنشستگان کشور باز می‌شود؛ هرچند سال‌ها طول خواهد کشید تا تغییر مدیریت و حضور مدیران غیردولتی در این شرکت رخ بدهد اما با حضور سهامداران جز موضوع نظارت و بهبود عملکرد این هلدینگ عظیم که از پالایشگاه تا دامداری را اینک در خود دارد تقویت خواهد شد و انتظار می‌رود در آینده بیشتر به مسئله بهینه‌سازی پرتفوی شرکت توجه شود. حضور شستا در بورس به روابط میان بازار سرمایه و این هلدینگ بزرگ خواهد افزود؛ هم‌اکنون نیز نزدیک ۹۰ هزار میلیارد تومان ارزش بازار در ۴ هلدینگ تاپیکو، تیپیکو، صبا و تاصیکو قرار دارد و سهامداری شستا در شرکت‌های خارج از این ۴ هلدینگ نیز بسیار بالاست. ازاین‌رو با پذیرش شستا در بورس نقش این هلدینگ در بازار سرمایه افزایش خواهد یافت و عملاً غول بازار در روی تابلو حساسیت بیشتری به تحولات بازار سرمایه خواهد داشت.

مقصود پورابولی، فعال و پیشکسوت بازار سرمایه