رازی که شرکت های فولادی باید بدانند

به گزارش فاطمه باقری سردبیر پایگاه خبری رصد اقتصادی،  براساس آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا پایان سال تقریبا ۱۰۵ میلیون تن انواع اقلام فولادی در کشور تولید شده که از این میزان ۱۴ میلیون و ۶۴۰ ‌هزار تن صادر و باقی (بالغ بر ۸۴ میلیون تن) صرف مصارف داخلی شده است. بر این اساس مصرف ظاهری فولاد کشور در سال ۱۴۰۱، نسبت به میزان مصرف در سال ۱۴۰۰، رشد ۵ تا ۱۸ درصدی داشته است.

آمارها نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۱، واردات محصولات فولادی در کل افزایش یافته است. همچنین واردات بیلت و بلوم در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد قابل توجهی داشته و حتی در برخی از موارد نسبت به سال ۱۴۰۰ با افزایش ۲۰۰ درصدی مواجه شده است.

اما در مقابل، صادرات فولاد در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰، کاهش چشمگیری داشته است. این کاهش در مجموع به دلیل کاهش صادرات برخی محصولات فولادی مانند تیرآهن و میلگرد و نبشی، ناودانی و سایر مقاطع صادراتی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ است.

به طور کلی، می‌توان گفت که وضعیت تجارت فولاد در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰، با افزایش واردات و کاهش صادرات، در معرض تحولاتی قرار داشته است. بررسی آمار مربوط به واردات و صادرات فولاد در سال ۱۴۰۱ حکایت از آن دارد که اگرچه واردات در این حوزه رشد قابل توجهی داشته اما در مقابل صادرات در مجموع با کاهش ۴ تا ۱۸ درصدی مواجه شده است. از این میزان ۱۶ هزار تن تیرآهن، ۱۲۱ هزار تن میلگرد و ۴۱ هزار تن نبشی، ناودانی و سایر مقاطع سهم داشته‌اند که به ترتیب واردات تیرآهن شش درصد کمتر شده اما واردات میلگرد ۲۸۷ درصد و واردات نبشی، ناودانی و سایر مقاطع هشت درصد نسبت به میزان واردات آن‌ها در یک ساله ۱۴۰۰ بیشتر ثبت شده است.

همچنین سال گذشته واردات محصولات فولادی از ۷۷۸ هزار تن در سال ۱۴۰۰ به یک میلیون و ۷۰۰۰ تن رسیده که بیانگر رشد ۲۹ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ است. در سال گذشته ۸۲۹ هزار تن نیز مقاطع تخت فولادی وارد شده که از این میزان ۳۳۰ هزار تن سهم ورق‌های گرم، ۲۴۵ هزار تن سهم ورق‌های سرد و ۲۰۱ هزار تن سهم ورق‌های پوششدار است که در مجموع نسبت به ۶۹۱ هزار تن وارد شده در سال ۱۴۰۰ رشد ۲۰ درصدی واردات این مقاطع دیده می‌شود.

واردات ورق‌های سرد نسبت به ۱۴۰ هزار تن وارداتی در سال ۱۴۰۰، نزدیک به ۱۳۶ درصد افزایش یافته اما تولید ورق سرد نسبت به ۲۶۴ هزار تن و ورق پوششدار نسبت به ۲۲۴ هزار تن وارداتی در سال ۱۴۰۰ به ترتیب هفت و ۱۰ درصد افت پیدا کرده است.

واردات شمش فولاد (فولاد میانی) به میزان ۶۰۰۰ تن ثبت شده که مشابه میزان واردات در سال ۱۴۰۰ است. واردات بیلت و بلوم از ۲۰۰۰ تن به ۶۰۰۰ تن رسیده و رشد ۲۰۰ درصدی را ثبت کرده است. واردات آهن اسفنجی نیز صفر بوده است.

در بخش صادرات نیز طی سال ۱۴۰۱ در مجموع حدود ۱۴ میلیون و ۶۴۰ هزار تن انواع اقلام فولادی (شمش، محصولات و مقاطع فولادی و آهن اسفنجی) صادر شده که نسبت به میزان صادرات صورت گرفته در مدت مشابه سال ۱۴۰۰، افت چهار تا ۱۸ رصدی را نشان می‌دهد.

بر این اساس در سال ۱۴۰۱ دو میلیون و ۷۳۱ هزار تن مقاطع طویل فولادی صادر شده که نسبت به دو میلیون و ۸۴۱ هزار تن صادراتی در سال ۱۴۰۰ افت چهار درصدی درا نشان می‌دهد. ۱۳۶ هزار تن تیرآهن، دو میلیون و ۴۲۱ هزار تن میلگرد و ۱۷۴ هزار تن نبشی، ناودانی و سایر مقاطع سهم صادراتی داشته‌اند که به ترتیب تیرآهن شش درصد، میلگرد و نبشی، ناودانی و… هریک سه درصد نسبت به میزان صادرت شده آن‌ها در سال ۱۴۰۰ کاهش صادرات ثبت شده است.

در مجموع ۱۲ ماه ۱۴۰۱، بخش قابل ‌توجه تولید فولاد کشور معادل ۹/ ۷۹ درصد، صرف مصارف داخلی شده و بخش کمی از آن به صادرات اختصاص یافته است.

نرخ تورم فولاد حداقل ۱۰ درصد کمتر از تورم عمومی کشور در سال ۱۴۰۱ بوده است و این در حالی است که دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد باور دارد که اگر عرضه محصولات در زنجیره فولاد به صورت متناسب با تقاضا و مستمر در بورس کالا انجام شود قاعدتاً مشکلی در تنظیم بازار محصولات به ویژه در شمش و مقاطع طویل نخواهیم داشت.

طبق آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در مجموع تولید محصولات فولادی در فروردین‌ماه ۱۴۰۲ با یک میلیون و ۸۴۸ هزار تن در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایش یک درصدی داشته است.

براساس این گزارش، تولید فولاد میانی کشور در فروردین امسال ۳ میلیون و ۶۳ هزار تن بوده که افزایش ۶ درصدی را در مقایسه با مدت مشابه پارسال نشان می‌دهد. در این مدت ۹۹۷ هزار تن محصولات طویل و ۸۵۱ هزار تن محصولات تخت در کشور تولید شده است. افزایش تولید محصولات طویل ۴ درصد و تولید محصولات تخت با کاهش ۲ درصدی همراه بوده است.

تولید میلگرد در فروردین ۷۸۸ هزار تن بوده که افزایش ۲ درصدی را در مقایسه با پارسال نشان می‌دهد. تولید تیرآهن نیز با افزایش ۱۹ درصدی به ۱۳۴ هزار تن رسیده است. همچنین میزان تولید ورق گرم کشور در فروردین ماه ۸۳۶ هزار تن بوده که کاهش ۲ درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد. میزان تولید ورق سرد ۱۲ درصد افزایش و ورق پوششدار نیز ۲۶ درصد افزایش یافته است.

براساس گزارش آماری انجمن فولاد، تولیدکنندگان آهن اسفنجی در فروردین سال جاری ۳ میلیون و ۴۰۷ هزار تن از این محصول را تولید کرده‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۵ درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که برخی رسانه‌ها از کاهش تولید فولاد ایران براساس گزارش ماهانه جدید انجمن جهانی فولاد خبر می‌دهند. بعد از افزایش قیمت فولاد در زمستان سال گذشته، وزارت صمت به صورت دستوری قیمت‌ها را کاهش داد.

در همین راستا، در صورت نبود تقاضا و معامله نشدن بیش از ۵۰ درصد از عرضه، قیمت پایه  ۵ درصد کاهش می‌یابد (منفی ۵ و مثبت ۱). خریداران کالای نهایی نیز با اطلاع از این موضوع، از خرید سنگین دست نگه داشتند تا جایی که امکان دارد، قیمت کاهش پیدا کند. با توجه به این که تعیین کننده قیمت مقاطع طویل قیمت شمش بورس کالاست، در نتیجه تا زمانی که قیمت شمش نزولی باشد، روند قیمت در بورس و بازار نیز کاهش می‌یابد.

به اعتقاد کارشناسان، اعمال محدودیت ها در سال ۱۳۹۷ نیز در بازار فولاد تجربه شد و علاوه بر آن که سیاست گذار به هدف خود یعنی کاهش قیمت ها نرسید بلکه التهاب بازار به دلیل عدم پوشش مناسب تقاضا بیشتر هم شد.