سخن سردبیر | فاطمه باقری
تکنولوژی‌های سبز اصلی‌ترین راه حفظ محیط زیست برای صنایع
محافظت از محیط زیست و بهبود شرایط زندگی انسان و سایر موجودات، از مهمترین دلایل رعایت قوانین است. تأثیر بخش صنعت و تجارت بر آلودگی هوا و انرژی در ایران موضوعی است که مدام تحت بررسی قرار می‌گیرد که نشان از اهمیت آن دارد.
سخن سردبیر/ فاطمه باقری، مهمترین دلیل رعایت این قوانین حفظ محیط زیست و بهبود شرایط زندگی انسان و سایر موجودهای زنده است. صنایع به عنوان بازوهای تامین نیاز انسان وظیفه دارند نیاز به محیط زیست سالم و شاداب را هم فراهم کنند.
بررسی آثار رشد بخش صنعت، آزادسازی تجاری و مصرف انرژی بر میزان انتشار آلودگی در ایران نشان می‌دهد که ارزش افزوده بخش صنعت تاثیر مثبت و معنی داری بر آلودگی و مجذور آن، تاثیر منفی بر آلودگی داشته است. مصرف انرژی و آزادسازی تجاری هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت دارای تاثیر مثبت و معنی داری بر میزان انتشار دی اکسیدکربن دارند اما تاثیر متغیر مصرف انرژی بر میزان انتشار آلودگی قابل توجه تر است.
مثبت بودن ضریب برآوردی متغیر مصرف انرژی می تواند به دلیل پایین بودن بهره وری انرژی در ایران باشد. برای این منظور پیشنهاد می شود بخش صنعت به سمت تکنولوژی های سازگار با محیط زیست حرکت نماید. همچنین سیاست گذاران باید در اعطای مجوز واحد صنعتی دقت کنند و از اعطای مجوز به واحدهای صنعتی آلوده کننده، خودداری و یا از محدوده شهرها خارج کنند.
ایجاد الزامات فنی و محیط زیستی در تولید محصولات صنعتی به منظور کاهش میزان آلایندگی صنایع، اصلاح الگوی تولید و مصرف انرژی از انرژی آلاینده (مانند فرآورده های نفتی) به انرژی های پاک و کمتر آلاینده و استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر در صنایع می تواند از جمله سیاست‌های محیط زیستی پیشنهادی باشد.
انسان خواسته یا ناخواسته در حال تخریب محیط زندگی خود و دیگر موجودهای زنده است. تغییر سبک زندگی بشر باعث شده ادامه حیات او بدون وابستگی به صنایع مخرب محیط زیست در عمل ممکن نباشد. امروزه تعطیل کردن هیچ کارخانه‌ای عملی نیست؛ در عین حال زندگی با این کارخانه‌ها هم به زودی غیرممکن خواهد بود. دانشمندان و فعالان محیط زیست راه چاره را ارائه استاندارد صنعت سبز می‌دانند.
استاندارد صنعت سبز مجموعه‌ای از بایدها و نبایدها را شامل می‌شود که به صنایع کمک می‌کنند با محیط زیست موجودات زنده دوست باشند. گسترش روز افزون صنایع انسان باعث تخریب جدی کره‌ی زمین و محیط زیست تمام موجودات زنده شده است. مجموعه استانداردهایی که این صنایع رعایت می‌کنند، استاندارد صنعت سبز را تشکیل می‌دهد.
طبق گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، صنایع سبز رشد 10 درصدی داشته‌اند. انتظار می‌رود این رشد در سال‌های آینده به دست‌کم ۲۰ درصد برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد واحدهای صنعتی که استاندارد صنعت سبز را رعایت می‌کنند در مجموع هزینه‌های کم‌تری دارند. این صنایع با صرفه‌جویی‌های تا ۳۰ درصدی در هزینه‌های جاری خود می‌توانند محصولی مقرون به صرفه‌تر ارائه کنند.
محیط‌زیست منطقه‌ای است که زندگی تمام موجودات به آن وابسته است. این منطقه مجموعه‌ای از عوامل فیزیک خارجی و موجودات زنده را شامل می‌شود که با یکدیگر در ارتباط هستند و اقلیم بر نحوه زندگی آن‌ها تأثیرگذار است. امروزه شرایط زیست‌محیطی زمین برای تمام دنیا مورد توجه قرار گرفته، زیرا تغییرات اقلیمی، افزایش دما و کاهش آب مسائل بسیار مهمی است که به‌طورمستقیم و غیرمستقیم بر زندگی جامعه تأثیر دارد.
در زمینه بهتر شدن شرایط زیست‌محیطی ایران مراکز آموزشی به خصوص دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و پژوهشگاه‌ها نقش مهمی دارد و کمک دولت نیز در این زمینه بسیار حائز اهمیت است؛ درواقع برای بهتر شدن شرایط زیست‌محیطی باید پروژه‌ها و فعالیت‌ها به دور از مسائل حاشیه‌ای طبق مطالعات زیست‌محیطی انجام شود تا طبیعت کشور بیشتر آسیب نبیند.
ارتقای صنایع به سوی تکنولوژی‌های محیط‌زیستی می‌تواند تأثیر مثبت آلودگی را کاهش دهد. استفاده از انرژی پاک و فناوری‌های سازگار با محیط زیست، همراه با الزامات فنی و محیطی، می‌تواند آلودگی را کاهش دهد و به توسعه صنایع سبز کمک کند.
استانداردهای صنعت سبز نیز نقش مهمی در این راه دارد. دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و دولت نیز باید در این راه حضور فعال داشته باشند تا شرایط زیست‌محیطی ایران بهبود یابد و تأثیرات منفی رو به کاهشی بینجامد.
